Một số khái niệm
Nền tảng tư tưởng của Đảng là hệ thống lý luận, là cơ sở khoa học và thực tiễn về xây dựng Đảng, về nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng, về định hướng phát triển của Đảng, về mục tiêu đấu tranh cách mạng của Đảng. Đối với Đảng Cộng sản Việt Nam, nền tảng tư tưởng của Đảng là Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, là hệ thống những quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng trong nhận thức và hoạt động thực tiễn của cách mạng Việt Nam[1].
Không gian mạng (từ tiếng Anh là cyberspace) là mạng lưới kết nối của cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, bao gồm mạng viễn thông, mạng internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu; là nơi con người thực hiện các hành vi xã hội không bị giới hạn bởi không gian, thời gian.[2]
Nhận diện một số quan điểm sai lệch, luận điệu xuyên tạc
Trong thời gian qua, các thế lực thù địch, phản động đã đưa ra những thông tin có những tác động tiêu cực đến tư tưởng, nhận thức của người dân trong đó có cả cán bộ, đảng viên, gây hoang mang, hoài nghi về sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, sự lãnh đạo, chỉ đạo của các đồng chí cấp cao. Có thể chỉ ra những luận điệu xuyên tạc, biểu hiện sai lệch như sau:
- Chống phá, phủ nhận Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bác bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng chính sách pháp luật của nhà nước.
Chúng ra sức phủ nhận chủ nghĩa Mác – Lênin, cho rằng chủ nghĩa Mác-Lênin đã lỗi thời. Xuyên tạc cho rằng chủ nghĩa Mác -Lênin là ngoại lai, không phù hợp, là sai lầm với Việt Nam; chủ nghĩa xã hội chỉ là ảo tưởng, không bao giờ thực hiện được, không thể có một xã hội hoàn hảo như chủ nghĩa Mác-Lênin đặt ra; tuyên ngôn của Đảng Cộng sản chỉ là ý tưởng hão huyền, ngông cuồng.
Chúng xuyên tạc, bóp méo về thân thế, sự nghiệp và chống phá tư tưởng Hồ Chí Minh. Chúng dựng lên những câu chuyện hoang đường về thân thế, đời tư; công kích, xuyên tạc, bóp méo về sự nghiệp cách mạng của Người; phủ nhận công lao của chủ tịch Hồ Chí Minh với cách mạng Việt Nam, chúng cho rằng Hồ Chí Minh không phải là nhà tư tưởng mặc dù có học vấn uyên thâm và kinh nghiệm thực tiễn phong phú mà chỉ là người có chút hiểu biết nhưng không đầy đủ, không sâu sắc và Nho giáo và chủ nghĩa Mác-Lênin nên khi áp dụng vào Việt Nam dẫn đến những sai lầm.
Chống phá chủ trương, đường lối vai trò lãnh đạo của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Các luận điệu thù địch cho rằng Việt Nam cần thực hiện đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập; đòi xoá bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng đối với cách mạng Việt Nam, đòi bỏ điều 4 của Hiến pháp; đòi đa nguyên, đa đảng, phi chính trị hoá lực lượng vũ trang nhân dân; đòi xoá bỏ vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp mọi mặt của Đảng đối với lĩnh vực quốc phòng, an ninh và lực lượng vũ trang; đòi “phi chính trị hoá” lực lượng vũ trang.
- Xuyên tạc, vu khống, phủ định giá trị lịch sử của dân tộc và những thành quả cách mạng; đẩy mạnh sự xâm nhập của các sản phẩm văn hoá độc hại
Chúng xuyên tạc, âm mưu lấy thực tế lịch sử của một số nước khác áp đặt vào điều kiện lịch sử cụ thể của Việt Nam, chúng cho rằng một số nước vẫn giành được độc lập, chủ quyền và phát triển mà không cần đến chiến tranh và lên án Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của chúng ta trước đây là nội chiến, xuyên tạc quan điểm hoà hợp dân tộc của Đảng ta. Chúng lấy những thành công của một số nước để so sánh, chê bai, phủ nhận thành quả, phê phán những hạn chế, yếu kém của Việt Nam.
Chúng tăng cường xâm nhập về văn hóa, đạo đức, lối sống độc hại không lành mạnh, tập trung tấn công vào nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc bằng cách làm phai mờ những giá trị văn hóa truyền thống cách mạng của chúng ta, kết hợp với việc gieo rắc những sản phẩm văn hóa phản động tác động rất xấu đến tư tưởng, đạo đức, lối sống, tâm lý, hành vi của một bộ phận Nhân dân, nhất là thanh thiếu niên; làm hủy hoại, xói mòn nền tảng, giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc.
Chỉ tính riêng thời điểm diễn ra Đại hội XIII, bầu cử quốc hội khoá XV, cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an đã thường trực và giám sát hơn 300 trang mạng, 100 hội nhóm lớn, 70 kênh Youtube có hoạt động chống phá mạnh; vô hiệu hoá hơn 12.000 mục tiêu trên Facebook, Youtube, Tiktok và hơn 96 triệu lượt phát tán tin, bài, các thông tin xấu độc, nhằm công kích, hạ uy tín lãnh đạo Đảng, Nhà nước, vi phạm pháp luật Việt Nam.
- Chúng đưa ra các quan điểm sai trái, thù địch tấn công vào cá nhân các đồng chí lãnh đạo, các lãnh tụ của Đảng
Chúng xuyên tạc, bôi đen lý lịch, đời tư của một số đồng chí lão thành cách mạng; đổi trắng thay đen, tung hỏa mù gây nghi ngờ trong dư luận về phẩm chất đạo đức, năng lực và lý lịch gia đình; gây chia rẽ nội bộ trong Đảng.
Thủ đoạn chủ yếu là giả mạo, cắt xén, ngụy tạo bằng chứng để vu cáo; sử dụng thông tin cũ với những luận điệu mới; lợi dụng những vấn đề chính trị, thời sự để tung tin thất thiệt, tạo dư luận xấu; từ các vụ việc tiêu cực, tham nhũng để quy chụp do đường lối của Đảng, Nhà nước và chế độ.
- Lợi dụng công cuộc phòng chống tham nhũng, những hạn chế, khiếm khuyết của Đảng để xuyên tạc bản chất Đảng
Luôn luôn lợi dụng những sai lầm, khuyết điểm của Đảng ta; lợi dụng những khó khăn, hạn chế của chúng ta, hay lợi dụng tình trạng có một số đảng viên có chức quyền tham nhũng, quan liêu để qua đó nói xấu, xuyên tạc bản chất của Đảng, cho Đảng ta là quan liêu, tham nhũng, xa dân, không vì lợi ích của Nhân dân; gây chia rẽ, mất đoàn kết nội bộ. Các đối tượng thường tập trung khoét sâu vào các vấn đề nhân thân, lại lịch, đời tư của các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
Ngoài ra, chúng phủ nhận, phê phán những chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, nhất là sự những thành tựu phát triển của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng. Cụ thể, trong giai đoạn diễn ra dịch bệnh covid 19, công tác phòng chống tham nhũng, bắt, xét xử các đối tượng chống đối, phản động… chúng cố gắng kích động nhân dân thực hiện những cuộc bạo động.
- Lợi dụng các vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo,
Để đẩy nhanh “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, âm mưu các thế lực thù địch là nhất thiết phải thực hiện “dân chủ” trong đời sống xã hội. Trước hết là thúc đẩy “dân chủ hóa” trong nội bộ Đảng Cộng sản Việt Nam, tiếp đó thực hiện “dân chủ hóa” trong truyền thông và xã hội. Các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị tìm mọi cách lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo..., những vấn đề do lịch sử để lại, những “điểm nóng” về an ninh, về trật tự, an toàn xã hội.
Vào những thời điểm nhạy cảm, chúng tung tin thất thiệt gây hoang mang trong dư luận; đồng thời, xoáy sâu vào những hạn chế, thiếu sót của ta trong việc thực thi chính sách dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo... sự chênh lệch về mức sống và thu nhập giữa các vùng dân tộc, trình độ dân trí của một số vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn thấp để tuyên truyền, xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, kích động đồng bào dân tộc thiểu số tham gia các cuộc biểu tình, bạo loạn chống đối chính quyền, gây thiệt hại về kinh tế, mất ổn định về chính trị - xã hội, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
- Ca ngợi chủ nghĩa tư bản với những giá trị khác nhau của nó
Chúng lấy chủ nghĩa tư bản làm mục đích tối thượng, ca ngợi các nước đi theo con đường tư bản chủ nghĩa; ca ngợi tự do kiểu phương Tây; ca ngợi dân chủ phương Tây; ca ngợi mô hình CNXH dân chủ; ca ngợi những giá trị của phương Tây; ca ngợi văn hóa thực dụng phương Tây; tuyên truyền cho lối sống hưởng thụ, thực dụng, ngoại lai vào nước ta; phủ nhận những giá trị của chủ nghĩa xã hội hiện thực; thông tin sai lệch, không đúng về thực tế Cuba, Vênêxuêla, các nước xã hội chủ nghĩa khác, phủ định những thành tựu của CNXH hiện thực, ca ngợi con đường phát triển tư bản chủ nghĩa hoặc phi xã hội chủ nghĩa... Qua đó, gián tiếp phủ định CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam.
Các phương thức hoạt động, thủ đoạn chống phá trên không gian mạng
Việt Nam có 78,44 triệu người dùng internet; và một số liệu khác cho thấy người Việt dành trung bình 70 phút mỗi ngày để xem YouTube. Hiểu theo nghĩa tích cực thì đó là điều kiện thuận lợi để người dân có thể đến với một thế giới thông tin phong phú, đa dạng, đa chiều để nâng cao trình độ hiểu biết của mình. Nhưng ở một chiều cạnh khác, có thể dễ dàng nhận ra đây cũng là phương tiện hữu hiệu để các thế lực thù địch lợi dụng, tăng cường cấu kết với những phần tử cơ hội chính trị, ra sức xuyên tạc, phủ nhận nền tảng tư tưởng của Đảng, làm lung lay nhận thức, niềm tin của nhân dân vào chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và sự lãnh đạo của Đảng; lợi dụng các vấn đề “dân chủ”, “nhân quyền”, khoét sâu những tồn tại, sơ hở, mất cảnh giác của ta để bóp méo, xuyên tạc sự thật...[3]
Lợi dụng các trang mạng xã hội như Facebook, YouTube, Tiktok kết hợp với các đài phát thanh tiếng Việt ở hải ngoại và các tờ báo phản động ở nước ngoài. Đồng thời, chúng sử dụng các đối tượng trong nước để thu thập thông tin, trả lời phỏng vấn về các vấn đề nhạy cảm, phức tạp để phát tán tài liệu, video tạo ra các “chiến dịch truyền thông” nhằm tuyên truyền phá hoại tư tưởng, tấn công trực diện vào vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý điều hành của Nhà nước và hệ thống pháp luật Việt Nam thông qua các tổ chức phản động lưu vong, thiết lập hơn 120 đài phát thanh, truyền hình, báo chí phản động như đài BBC, RFA, RFI, VOA,… và sử dụng trên 5000 trang web, blog, facebook, fanpage như: “Đại hội XIII”, “Dân làm báo”, “Dân luận”... làm công cụ lưu trữ hàng chục nghìn đầu tài liệu, đoạn video bôi xấu hình ảnh lãnh đạo của Đảng, điều hành của chính phủ, bôi xấu hình ảnh lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, cán bộ, đảng viên; công khai bày tỏ quan điểm đối lập, khơi gợi hận thù chế độ, ca ngợi chế độ cũ, khai thác tâm lý bức xúc của người dân, gây chia rẽ trong nhân dân...
Từ không gian mạng, các đối tượng phản động, các thế lực thù địch và những phần tử cơ hội chính trị thực hiện việc hướng dẫn cách thức chế tạo chất nổ, vũ khí, cách thức tiến hành khủng bố, phá hoại, gây rối an ninh, biểu tình, livestream các vụ việc nhạy cảm, tụ tập biểu tình, khiếu kiện... Mục đích của chúng là kêu gọi cộng đồng mạng và những người cơ hội chính trị, kẻ bất mãn tham gia bình luận, chia sẻ, tạo “điểm nóng”. Từ đây, chúng nhằm tạo ra trong mắt của nhân dân và cộng đồng quốc tế một xã hội Việt Nam bất ổn, một nhà nước bị chia rẽ, bộ máy công quyền tham nhũng, quan liêu... Cụ thể là tổ chức khủng bố “Việt Tân”, “Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời”, “Uỷ ban cứu trợ thuyền nhân”. Các tổ chức này coi nhóm kín qua Viber, Telegram, Zalo,… từ nhóm kín này chúng lôi kéo những phần tử cực đoan, có tư tưởng hận thù, biến chất, nhẹ dạ, bất mãn, thoái hoá,… hình thành các tổ chức bí mật trong nước và ngoài nước nhằm chống phá thực hiện các hoạt đọng bạo loạn, lật đỏ, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc; là phương thức chủ yếu để thực hiện tuyên truyền, chống phá thông qua tuyển lựa lực lượng, đào tạo, huấn luyện, gây quỹ,… Theo số liệu của Bộ Công an, trong giai đoạn 2017-2022, các thế lực thù địch đã tìm cách móc nối, lôi kéo hơn 3.000 trường hợp tại 63 tỉnh thành; móc nối, đưa hơn 400 đối tượng ra nước ngoài tham gia hơn 30 khoá huấn luyện về “đấu tranh bất bạo động”; đáng chú ý là một số đối tượng giữ vai trò nòng cốt gồm tri thức, luật sư, giới trẻ, người có tri thức chiếm tỷ lệ cao[4].
Chúng sử dụng internet để kêu gọi biểu tình trên không gian mạng bằng cách huy động, lôi kéo, tập hợp lực lượng thành lập các nhóm phản động gắn các biểu ngữ phản đối chính sách pháp luập của nhà nước ta, tạo hiệu ứng đám đông với phương thức tinh vi và xảo quyệt. Ban đầu, chúng theo dõi phản ứng của những người tham gia MXH hưởng ứng đồng tình trước những thông tin kích động, xuyên tạc mà chúng đã đăng tải. Sau đó, chúng chủ động kết nối, thăm dò, kích động và đánh giá xu hướng phản kháng để tạo ra sự đồng thuận trong hoạt động như biểu tình hay đòi đa đảng, lật đổ chế độ, tham gia bình luận, chia sẽ, tạo điểm nóng.
Quá trình “dân chủ hóa” truyền thông là đưa dân chủ vào mạng truyền thông quốc gia và đội ngũ cán bộ, phóng viên báo chí, truyền thông. Thông qua các hoạt động hợp tác giáo dục, hội thảo, giao lưu, “mượn” các phương tiện truyền thông của Nhà nước, các địa phương, cơ quan, đơn vị để tuyên truyền cho chúng. Đặc biệt, chúng luôn tìm mọi cách hướng lái truyền thông nhằm tác động vào quá trình xây dựng hệ thống pháp luật, nhất là thời điểm sửa đổi các văn bản pháp luật về dân chủ, nhân quyền, tôn giáo hoặc ban hành các chỉ thị, nghị quyết, quy định về xây dựng, chỉnh đốn Đảng...; bồi dưỡng tiền bạc cho các phóng viên, nhà báo để viết các bài viết phiến diện, một chiều, không đầy đủ về các địa phương và cá nhân các đồng chí lãnh đạo để bôi nhọ, hạ thấp uy tín của Đảng, Nhà nước;
Một số giải pháp bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chế độ trên không gian mạng
- Một là, xác định rõ công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng là một nhiệm vụ quan trọng của cả hệ thống chính trị. Đây là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài, quyết liệt, tránh lơ là, xem nhẹ, buông lỏng, mất cảnh giác. Thường xuyên nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng, trong các tổ chức đoàn thể. Chú trọng nắm bắt tình hình, tư tưởng, dư luận xã hội trong quần chúng nhân dân, định hướng thông tin chính xác, kịp thời nhằm tạo khả năng miễn dịch, tự đề kháng, kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng với âm mưu, thủ đoạn, đẩy lùi những luận điệu xuyên tạc, sai trái, thù địch.
- Hai là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, hướng dẫn, tổ chức công tác phòng chống, làm thất bại âm mưu thủ đoạn chống phá, cơ hội, phản động của các thế lực thù địch; ngăn chặn xử lý thông tin xấu, độc. Cấp ủy đảng các cấp phải thực sự coi trọng, xây dựng kế hoạch và thực hiện chương trình học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận bắt buộc hằng năm đối với cán bộ, đảng viên gắn với việc cung cấp thông tin, cập nhật kiến thức mới phù hợp với từng đối tượng.
- Ba là, tăng cường giáo dục, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức cho Nhân dân, bồi dưỡng thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, xây dựng niềm tin khoa học về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Nhân dân ta đã lựa chọn, từ đó củng cố khả năng đề kháng, cảnh giác trước nhưng âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, tiến đến tham gia tích cực vào sự nghiệp đấu tranh. Bên cạnh đó, thường xuyên phối hợp trao đổi thông tin, mở các lớp tập huấn, đào tạo chuyên sâu, nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ cũng như các cộng tác viên kết hợp đánh giá, tổng kết, trao đổi kinh nghiệm thực tiễn kết qua đấu tranh, ngăn chặn hoạt động phát tán thông tin xấu, độc, chống phá Đảng, Nhà nước trên không gian mạng.
- Bốn là, tăng cường công tác phối hợp giữa lực lượng công an với một số ngành thực hiện công tác truyền thông như: Học viện chính trị và các Trường Chính trị; Ban Tuyên giáo, Quân đội, Bộ/sở thông tin truyền thông để đấu tranh, chống lại các quan điểm sai trái, ngăn chặn, triệt phá, xử lý tin giả, các thông tin sai, xấu, độc trên không gian mạng.
- Năm là, hoàn thiện hệ thống pháp luật trên lĩnh vực an ninh mạng, trong đó tập trung xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật trên lĩnh vực bảo vệ an ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao.
- Sáu là, đầu tư xây dựng trang bị các phương tiện, kỹ thuật chuyên dụng để phục vụ công tác kiểm tra giám sát, đấu tranh, ngăn chặn, phản bác thông tin xấu độc, quan điểm sai trái, thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chế độ trên không gian mạng như: nâng cao hiệu quả hệ thống tường lữa và các kỹ thuật chặn, xoá thông tin trên các phương tiện truyền thông, điều tra, truy tìm dấu vết phát tán thông tin, vô hiệu quá các trang web, blog, diễn đàn, tài khoản, trang mạng xã hội. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) phục vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên internet, mạng xã hội. Cần đầu tư xây dựng các “thiết chế ảo” như diễn đàn, hội nhóm, câu lạc bộ trên mạng xã hội với nội dung phong phú, đa dạng, có chất lượng nhằm thu hút đông đảo các thành viên tham gia, từ đó lồng ghép nhũng định hướng tuyên truyền, góp phần lan toả những thông tin chính thống, đầy đủ về tình hình phát triển kinh tế, xã hội của đất nước hay những sự kiện quan trọng, những vụ việc gây bức xúc xã hội.
- Bảy là, phát huy vai trò của các cơ quan báo chí, truyền thông, mạng xã hội trong đấu tranh vạch trần bản chất, âm mưu, thủ đoạn thâm độc của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị, góp phần định hướng dư luận xã hội.
- Tám là, kịp thời có biện pháp hữu hiệu xử lý, răn đe đối tượng tung tin sai sự thật, vi phạm pháp luật; nâng cao cảnh giác, tăng sức “đề kháng” cho người dân khi tiếp cận thông tin; vô hiệu hóa các luận điệu tuyên truyền xuyên tạc, phá hoại tư tưởng của các đối tượng, tổ chức thù địch, phản động, cơ hội chính trị trong và ngoài nước, giúp chúng ta giành được thế chủ động trên lĩnh vực thông tin, tuyên truyền.
Có thể nhận thấy, ở thời kỳ chuyển đổi số, không gian mạng đã mang đến nhiều cơ hội, lợi ích nhưng cũng đi kèm những thử thách với nhiều luận cứ, quan điểm xuyên tạc cùng nhiều phương thức, thủ đoạn chống phá đa dạng, phức tạp. Chưa bao giờ công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng lại diễn ra quyết liệt và cấp bách như hiện nay, đây là vấn đề quan trọng hàng đầu, là “mặt trận không tiếng súng” cần được quan tâm, đẩy mạnh, tuyên truyền, giáo dục, hiện thực hóa hệ tư tưởng của Đảng vào đời sống và đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb.Chính trị quốc gia, H.2011, t.11, tr.95.
- Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Sổ tay bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng, NXB Lý luận chính trị, 2023.
- Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2021, tập 1, tr.183.
- Luật an ninh mạng số 24/2018/QH14, Nhà xuất bản Tư pháp, 2018
Công văn số 1170-CV/BTGTU, ngày 01-7-2022 của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Kon Tum